EĞITIM

Dow Teorisi Nedir?

Eda Kivanc2021–08–020 Comment51.5k

Özünde, Dow Teorisi, Charles Dow’un piyasa teorisi ile ilgili yazdığı makalelere dayanan bir teknik analiz çerçevesidir. Dow, Wall Street Journal’ın kurucusu ve editörü ve Dow Jones & Company’nin kurucu ortağıydı. Şirketin bir üyesi olarak, Dow Jones Taşımacılık Endeksi (DJT) olarak bilinen ilk hisse senedi endeksinin ve daha sonra da Dow Jones Endüstri Ortalamasının (DJIA) oluşturulmasına katkıda bulundu.

Dow, düşüncelerini özel bir teori olarak ortaya koymamış ve bu şekilde tanımlamamıştır. Bununla birlikte, birçok kişi Wall Street Journal’da paylaştığı yazılar aracılığıyla ondan birçok şey öğrenmiştir. Ölümünden sonra, William Hamilton gibi diğer editörler bu düşünceleri geliştirmiş ve şu anda Dow Teorisi olarak bildiğimiz teoriyi bir araya getirmek için Dow’un yazılarını kullanmıştır. Bu makale, piyasa eğilimlerinin çeşitli aşamalarını tartışarak Dow’un çalışmalarına dayanarak Dow teorisine bir giriş sağlar. Diğer teoriler gibi, aşağıdaki ilkeler de hatasız değil ve yoruma açıktır.

Dow Teorisinin Temel Ilkeleri

Piyasa her şeyi yansıtır.Bu ilke, Etkin Piyasa Hipotezi (EMH) ile yakından bağlantılıdır. Dow, piyasanın her şeyi gösterdiğine ve mevcut tüm bilgilerin zaten fiyata yansıtıldığına inanıyordu.

Örneğin, bir şirketin genel olarak pozitif sonuçlar ve gelir atışı raporlaması bekleniyorsa, piyasa bunu önceden yansıtır. Rapor yayınlanmadan önce şirketin hisselerine olan talep artacak ve beklenen son pozitif rapor yayınlandıktan sonra fiyat çok fazla değişmeyebilir.

Bazı durumlarda, Dow, iyi haberin ardından şirketin beklendiği gibi performans göstermemesi nedeniyle hisse fiyatının düştüğünü gözlemlemiştir.

Birçok tüccar ve yatırımcı, özellikle teknik analizden yoğun şekilde yararlananlar olmak üzere, bu ilkenin bugün hala geçerli olduğuna inanmaktadır. Ancak, temel analizi tercih edenler böyle düşünmüyorlar ve piyasa değerinin hisse senedinin gerçek değerini yansıtmadığını iddia ediyor.

Piyasa Eğilimleri

Bazıları, Dow’un dünyadaki mevcut finans sektörünün temel bir unsuru olarak görülen piyasa eğilimi kavramını ortaya çıkardığını söylüyor. Dow teorisine göre, üç ana piyasa eğilimi türü vardır.

• Ana eğilim- Aylardan yıllara kadar süren ana piyasa hareketleri.
• İkincil eğilim- Haftalardan aylara kadar süren piyasa hareketleri.
• Üçüncül eğilim- Bir hafta veya daha kısa sürede veya 10 gün içinde ortadan kaybolan eğilimler. Bazı durumlarda birkaç saat veya bir gün sürebilir.

Yatırımcılar bu çeşitli eğilimlere bakarak fırsatlar bulabilirler. Ana eğilimler dikkate alınması gereken en önemli eğilimler olsa da, ikincil ve üçüncül eğilimler ana eğilimlerle çelişiyor göründüğünde kazançlı fırsatlar ortaya çıkma eğilimindedir.

Örneğin, bir kripto para biriminin ana eğiliminin pozitif, ikincil eğiliminin ise negatif olduğunu düşünürseniz, onu nispeten düşük bir fiyattan satın alma ve değeri yükseldiğinde satmaya çalışma şansınız vardır.

Bu aşamada karşılaşacağımız sorun, hangi eğilimi gözlemlediğinizi anlamaktır, işte burada daha derin olan teknik analiz kullanılır. Günümüzün yatırımcıları ve tüccarları, ne tür bir eğilim yaşandığını anlamalarına yardımcı olmak için çeşitli analitik araçlar kullanıyor.

Ana Eğilimlerin Üç Aşaması

Dow, uzun vadeli ana eğilimler için üç aşama belirlemiştir. Örneğin, boğa piyasası için aşamalar şunlardır:

• Biriktirme- Bir önceki boğa piyasasından bu yana piyasa duyarlılığı büyük ölçüde negatif olduğu için varlıklar hala düşük değerde. Akıllı tüccarlar ve piyasa yapıcılar, fiyatlar önemli ölçüde yükselmeden önce bu dönemde biriktirmeye başlar.
• Genel katılım- Piyasanın diğer katılımcıları da artık akıllı tüccarların önceden gözlemledikleri fırsatların farkındalar ve halk giderek daha aktif bir şekilde satın almaya başlamıştır. Bu aşamada fiyatlar hızla yükselme eğilimindedir.
• Fazlalık ve Dağıtım- Üçüncü aşamada, halk spekülasyon yapmaya devam ederken eğilim sonuna yaklaşıyor. Piyasa yapıcılar, eğilimin tersine döndüğünün henüz farkında olmayan diğer katılımcılara satış yaparak varlıklarını dağıtmaya başlar.

Ayı piyasasında, temelde bu aşamaların tersi yaşanır. İşareti tanıyan insanların dağıtıma geçmesi ile eğilim başlar ve ardından genel katılım ile devam eder. Üçüncü aşamada insanlar umutsuz olmaya devam eder, ancak yaklaşan değişiklikleri gören yatırımcılar yeniden biriktirmeye başlar.

İlkenin doğruluğunun garantisi yoktur, ancak yine de binlerce tüccar ve yatırımcı faaliyete başlamadan önce bu aşamaları inceler. Dikkati çekecek bir şekilde, Wyckoff yöntemi de piyasa döngülerine biraz benzeyen bir kavramı (bir aşamadan diğerine geçmek) tanımladığı için biriktirme ve dağıtım fikirlerine dayanır.

Business News Stock Charts from Newspaper

Çapraz Endeks Korelasyonu

Dow, piyasa endeksinde görülebilen ana eğilimlerin diğer piyasa endekslerinde görülebilecek eğilimler olarak teyit edilmesi gerektiğine inanıyordu. O zamanlar bu, öncelikle Dow Jones Taşımacılık Endeksi ve Dow Jones Endüstri Ortalaması ile ilgiliydi.

O dönemlerde, taşımacılık piyasası (daha çok demiryolu) yoğun olarak endüstriyel faaliyetlerle ilişkiliydi. Bunun nedeni açıktır: üretimin artırılması, gerekli hammaddelerin sağlanması için öncelikle demiryolu faaliyetinin artmasını gerektiriyordu.

Bu yüzden, üretim sektörü ve taşımacılık piyasası arasında açık bir korelasyon vardı. Biri sağlıklı olsaydı, diğerinin de sağlıklı olması muhtemeldi. Bununla birlikte, birçok ürün dijital olduğundan ve fiziksel teslimat gerektirmediğinden, çapraz endeks korelasyonu ilkesi günümüzde neredeyse uygulanamaz.

Hacim Önemlidir

Birçok tüccarın şu anda yaptığı gibi, Dow da hacmin kritik bir ikincil gösterge olduğuna inanıyordu. Başka bir deyişle, güçlü bir eğilime yüksek işlem hacminin eşlik etmesi gerektiğini düşünüyordu. İşlem hacmi ne kadar yüksek olursa, eğilimin gerçek piyasa eğilimini yansıtması o kadar muhtemel olur. İşlem hacmi düşükse, fiyat hareketi gerçek piyasa eğilimlerinin göstergesi olmayabilir.

Eğilimler, Bir Geri Dönüş Olduğu Onaylanana Kadar Geçerlidir.

Dow, piyasada bir eğilim yaşanıyorsa eğilimin devam edeceğine inanıyor. Örneğin, bir şirketin hisse senedi fiyatı iyi bir haber etkisinde yükselmeye başlarsa, kesin bir geri dönüş görülene kadar yükselmeye devam eder.

Dolayısıyla Dow, geri dönüşün büyük bir ana eğilim olduğu onaylanmadan önce şüpheyle dikkate alınması gerektiğini düşünüyordu. Tabii ki, ikincil bir eğilim ile yeni bir ana eğilimin başlangıcını ayırmak pek de kolay değil ve tüccarlar sıklıkla yalnızca ikincil eğilimler olan yanıltıcı geri dönüşlerle karşı karşıya kalır.

Sonuç

Bazı eleştirmenler, özellikle çapraz endeks korelasyonu ilkesi (bir endeks ya da ortalamanın diğerini desteklemesi gerektiğini belirten ilke) nedeniyle Dow teorisinin artık eskidiğini düşünüyorlar. Yine de birçok yatırımcı, teorinin sadece finansal fırsatları belirlediği değil, aynı zamanda Dow’un çalışmalarının piyasa eğilimleri kavramının da yaratılmasına neden olduğu için Dow teorisinin bugün hala geçerli olduğuna inanıyor.